Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, nhưng tại các cửa khẩu cảng biển Hải Phòng, hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa vẫn diễn ra ổn định và có phần tấp nập hơn so với trước. Tàu biển vẫn cập cảng, từng đoàn xe đầu kéo chở những container hàng hóa nối đuôi nhau ra, vào các cảng biển Hải Phòng. Hàng hóa xuôi ngược trên "luồng xanh" của các tuyến quốc lộ 5, quốc lộ 10, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng vẫn liên tục ngày đêm không ngớt.

Rút ngắn thời gian thông quan

Chi cục trưởng Hải quan khu vực 3 (Cục Hải quan Hải Phòng) Trần Mạnh Hùng cho biết, cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị đã khắc phục những khó khăn trong tình hình dịch bệnh, vừa tuân thủ các quy định, vừa phối hợp chặt chẽ các cơ quan liên quan để kiểm soát và bảo đảm an toàn cho hàng hóa XNK không bị ngưng trệ, ùn tắc tại khu vực cảng đơn vị phụ trách. Hiện, gần như toàn bộ các thủ tục hải quan từ tiếp nhận, thẩm định đến cấp thủ tục… đều thực hiện trên môi trường internet, vừa hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp giữa đại diện doanh nghiệp với công chức hải quan, vừa bảo đảm an toàn phòng, chống dịch... Chi cục Hải quan khu vực 3 đã bố trí đủ cán bộ công chức thực hiện thủ tục hải quan 24/7 để doanh nghiệp thông quan hàng hóa thuận lợi… Ðến hết tháng 7 vừa qua, Chi cục đã thu hơn 6.500 tỷ đồng thuế XNK, đạt 67% mức kế hoạch cả năm; thu thuế nợ đọng đạt 99,76% chỉ tiêu phải thu cả năm 2021. Chi cục phấn đấu cả năm 2021 thu 11.000 tỷ đồng, vượt 13,5% kế hoạch.

Bảy giờ sáng 23/8, chúng tôi có mặt ở đầu cầu biên giới thuộc Cửa khẩu Kim Thành (TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai), những đoàn xe container loại lớn nối đuôi nhau thông quan qua Cửa khẩu Kim Thành xuất khẩu sang Hà Khẩu (Trung Quốc). Ðứng giữa bãi kiểm hóa hải quan, Phó Chi cục trưởng Hải quan Cửa khẩu quốc tế Lào Cai Nguyễn Thế Hùng cho biết, mỗi ngày có khoảng 60 đến 70 xe chở nông sản, ván gỗ bóc rừng trồng, dăm gỗ xuất khẩu và xe chở than cốc, phân bón, thiết bị máy móc nhập khẩu qua cửa khẩu. Lực lượng chức năng gồm hải quan, biên phòng, kiểm dịch thực vật… thực hiện khai báo hải quan điện tử, lấy mẫu nhanh, phân luồng hợp lý để rút ngắn thời gian thông quan, chỉ từ 3 đến 5 phút/xe. Từ đầu năm 2021 đến nay, bình quân mỗi ngày, Cửa khẩu Tân Thanh (huyện Văn Lãng, Lạng Sơn) thông quan khoảng 200 xe chở hàng xuất khẩu, 50 xe chở hàng nhập khẩu. Riêng vụ vải thiều tháng 6/2021, hơn 50 nghìn tấn vải đã được xuất khẩu qua cửa khẩu này. Từ ngày 19/7 đến 19/8, đã xuất khẩu hơn 68 nghìn tấn thanh long.

Tại các cửa khẩu, các đơn vị bố trí một khu vực tập kết riêng cho các phương tiện chở hoa quả tươi và các lô hàng này được ưu tiên thực hiện thủ tục thông quan sớm nhất. Phó Chi cục trưởng Hải quan Tân Thanh (Lạng Sơn) Hoàng Thị Thiều Hoa cho biết: Chi cục phối hợp lực lượng biên phòng phân luồng cho mặt hàng như: vải thiều, thanh long, nhãn... , đồng thời hằng ngày phân công cán bộ trực từ 7 đến 19 giờ để các doanh nghiệp đưa hàng lên cửa khẩu đều được thông quan ngay, tránh trường hợp nắng nóng dễ gây thiệt hại hàng hóa.

Doanh thu và lợi nhuận đều tăng

Phó Ban quản lý Khu kinh tế Lào Cai Hà Ðức Thuận cho biết, để bảo vệ an toàn luồng xanh vận tải, không bị đứt gãy hoạt động giao thương, XNK hàng hóa tại các cửa khẩu, từ 0 giờ ngày 29/7, Lào Cai thắt chặt quản lý người, phương tiện ra, vào và hoạt động tại Cửa khẩu đường bộ Kim Thành và các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 Lào Cai thực hiện phương châm "bảo vệ hai lớp, một cửa vào". Lớp thứ nhất ở cách TP Lào Cai 5 km, lớp thứ hai ở trong nội địa cách cửa khẩu 1 km. Lực lượng chức năng lập sổ theo dõi, đo thân nhiệt để kiểm soát chặt chẽ người ra, vào khu vực cửa khẩu. Ban quản lý Khu kinh tế Lào Cai thiết lập chốt kiểm soát phòng dịch tại đầu đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và chốt kiểm soát thứ hai đóng tại đường Thủ Dầu Một để kiểm soát, cấp thẻ cho người và các phương tiện ra, vào cửa khẩu. Nhờ đó tổng giá trị XNK qua các cửa khẩu Lào Cai bảy tháng đầu năm 2021 đạt 2,2 tỷ USD (tăng 37% so với cùng kỳ năm 2020), trong đó giá trị xuất khẩu đạt 956 triệu USD (tăng 30%).

Cùng thời điểm này, kim ngạch XNK qua các cửa khẩu, lối mở biên giới trên bộ của tỉnh Quảng Ninh ước đạt hơn 1,1 tỷ USD, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm 2020; kim ngạch XNK qua các cảng biển ước đạt gần 3,3 tỷ USD, tăng 10%, cho thấy hoạt động XNK tại Quảng Ninh vẫn tăng trưởng mạnh trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Tại TP Móng Cái, lượng hàng hóa XNK qua các cửa khẩu đạt hơn 1 triệu tấn (tăng 90% so với cùng kỳ năm 2020) với số phương tiện qua lại chở hàng hóa lên tới hơn 50 nghìn lượt. Trong đó hàng nhập khẩu chủ yếu là nguyên liệu phục vụ gia công, sản xuất xuất khẩu cho các khu công nghiệp tại Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Bình; hàng xuất khẩu chủ yếu là hoa quả, nông sản được sản xuất tại các tỉnh miền nam. Phó Chủ tịch UBND thành phố Móng Cái Ðỗ Văn Tuấn cho biết, thành phố nỗ lực xúc tiến thương mại nhằm kết nối doanh nghiệp để đẩy mạnh XNK, nhất là thủy sản, nông sản, hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến đầu tư cảng Vạn Ninh; hội đàm với thành phố Ðông Hưng (Trung Quốc) để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động XNK bảo đảm phòng, chống dịch bệnh, gặp gỡ các doanh nghiệp có lượng tờ khai nhiều, số thu nộp ngân sách nhà nước lớn để giải đáp những kiến nghị, vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục hải quan và thông quan hàng hóa. Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Ðồng Ðăng (Lạng Sơn) đã phối hợp Sở Công thương, Sở Ngoại vụ tổ chức các cuộc hội đàm với cơ quan của Quảng Tây (Trung Quốc) để trao đổi, đề xuất giải pháp nâng năng lực thông quan. Hiện lực lượng chức năng của Trung Quốc đã thực hiện làm thủ tục sớm hơn một giờ và kết thúc muộn hơn một giờ so với trước đây, giúp tăng lượng xe thông quan trong ngày.

Trong đợt dịch Covid-19 lần thứ tư, trên địa bàn Hải Phòng xuất hiện các trường hợp lái xe vận tải đường dài và thuyền viên trên các tàu biển nhập cảnh mắc Covid-19, nhưng thành phố đã kịp thời khoanh vùng, dập dịch hiệu quả, không để dịch bệnh lây lan. Cùng với việc triển khai các biện pháp quản lý, kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ đối với lái xe tải, thành phố yêu cầu tất cả các tàu thuyền nhập cảnh vào Hải Phòng phải neo tại phao số 0 để kiểm tra và kiểm dịch y tế. Ngày 18/8 vừa qua, tàu Ðông Phú có lịch trình từ cảng Obi Island (Indonesia), qua Kaohsiung (Ðài Loan - Trung Quốc) và về Hải Phòng đã xuất hiện thuyền viên dương tính với SARS-CoV-2. Lập tức, tàu được yêu cầu neo đậu tại vịnh Lan Hạ để kiểm tra y tế, xử lý các trường hợp nhiễm bệnh. Chủ tịch Hội đồng quản trị Cảng Hải Phòng Nguyễn Hồng Minh chia sẻ, vừa thực hiện nghiêm các quy định phòng, chống dịch, vừa đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, vừa động viên cán bộ, công nhân nâng cao chất lượng dịch vụ và năng suất lao động, cho nên hoạt động của Cảng Hải Phòng vẫn ổn định và phát triển. Trong 7 tháng qua, Cảng Hải Phòng vẫn đạt sản lượng xếp dỡ 23 triệu tấn, doanh thu đạt 1.422 tỷ đồng và lợi nhuận đạt 512 tỷ đồng.

Trước tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, các địa phương tăng cường triển khai các biện pháp kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ hơn, bảo đảm an toàn hàng hóa lưu thông qua cửa khẩu. Cảng Hải Phòng thành lập thêm 11 chốt kiểm soát liên tục 24 giờ trong ngày đối với người và phương tiện vận tải ra vào khu vực cảng biển; tăng cường nhân lực cho Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế thực hiện lấy mẫu xét nghiệm toàn bộ thuyền viên các tàu nhập cảnh vào Hải Phòng tại phao số 0. Hơn 30 doanh nghiệp cảng đã xây dựng và sẵn sàng các phương án ứng phó với dịch Covid-19 trong trường hợp bị phong tỏa; triển khai kịch bản ứng phó trong trường hợp người lao động, thuyền viên bị mắc Covid-19 và xử lý các tình huống quá tải, điều chuyển tàu sang các bến cảng khác, tránh ách tắc. Trong những tháng cuối năm 2021, nhu cầu về XNK hàng hóa qua Cửa khẩu Kim Thành tăng mạnh. Ðể bảo đảm thông thương ổn định, thuận lợi, tỉnh Lào Cai phối hợp phía Hà Khẩu (Trung Quốc) điều chỉnh Phương án quản lý hoạt động XNK qua cặp cửa khẩu quốc tế Kim Thành (Việt Nam) - Bắc Sơn (Trung Quốc), tiếp tục tăng cường công tác quản lý, giám sát người, phương tiện ra, vào hoạt động trong khu vực cửa khẩu, nhằm bảo đảm phòng, chống dịch Covid-19, duy trì hoạt động. Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Hồ Tiến Thiệu cho biết, thời gian tới, tỉnh tăng cường hỗ trợ xuất khẩu nông sản qua địa bàn, trong đó thực hiện luồng xanh đối với các loại hoa quả xuất khẩu đủ tiêu chuẩn, tạo điều kiện thuận lợi nhất trong lưu thông, cũng như giải quyết thủ tục thông quan cho các mặt hàng xuất khẩu.

Với những giải pháp đồng bộ và quyết liệt của các địa phương và ngành chức năng, công tác XNK hàng hóa qua các cửa khẩu, cảng biển trong tình hình dịch Covid-19 diễn ra phức tạp, sẽ tiếp tục được duy trì ổn định, hàng hóa lưu thông nhanh, thúc đẩy kinh tế phát triển, góp phần thực hiện mục tiêu kép của năm 2021.