Dự án kè chống sạt lở và di dân sông Hồng, thành phố Lào Cai do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt tại Quyết định số 4416 ngày 30/10/2017, có tổng mức đầu tư 620 tỷ đồng. Chủ đầu tư dự án là Sở Giao thông vận tải - Xây dựng tỉnh Lào Cai, đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Lào Cai. Trong quá trình thanh tra dự án, Thanh tra Bộ Xây dựng xác định, công tác lập thẩm định và phê duyệt dự toán xây dựng công trình còn sai sót, làm tăng dự toán gói thầu gần 1,5 tỷ đồng.

Theo đại diện chủ đầu tư, đối với dự toán áp dụng đơn giá đào móng bằng máy đào tại gói thầu số 4, 12, 14 (tăng 217,1 triệu đồng); khối lượng đầm đất sau kè tại gói thầu số 4, 12, 14 (tăng 234,7 triệu đồng) và khối lượng bê tông móng kè tại gói thầu 4, 12 (tăng 19,7 triệu đồng), trong quá trình thi công thực tế tại công trình, đơn vị tư vấn giám sát và đại diện chủ đầu tư đã phát hiện, lập biên bản kiểm tra, thống nhất với các nhà thầu sẽ thực hiện cắt giảm, không nghiệm thu làm cơ sở thanh quyết toán công trình, đồng thời đã chủ động báo cáo cơ quan thanh, kiểm tra.

Hạ tầng sau kè bờ tả sông Hồng hiện đã cơ bản hoàn thành.

Đối với khối lượng rọ đá gia cố chân kè gói thầu số 12 (tăng 548 rọ đá, tính cả phân đoạn của gói thầu số 4 và 14), làm tăng dự toán của gói thầu số 12 lên 1,002 tỷ đồng. Theo Ông Bùi Minh Hải - Giám đốc Ban Quản lý dự án xây dựng tỉnh Lào Cai là do trong quá trình phân chia khối lượng rọ đá giữa các gói thầu có sự nhầm lẫn, việc này không làm tăng khối lượng rọ đá và tổng dự toán của toàn bộ công trình; chỉ làm tăng, giảm khối lượng rọ đá ở các gói thầu với nhau và đã được đại diện chủ đầu tư xử lý kịp thời. Điều này được thể hiện rõ trong nội dụng kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ Xây dựng: Trong quá trình triển khai dự án, đại diện chủ đầu tư đã kịp thời phê duyệt điều chỉnh giá trị này (Quyết định số 756/QĐ-SGTVTXD ngày 16/11/2020) và ký kết phụ lục hợp đồng điều chỉnh các gói thầu xây lắp số 4,12,14 nên không làm tăng tổng dự toán xây dựng công trình.

Cũng theo ông Bùi Minh Hải: Việc kịp thời điều chỉnh các hạng mục thi công, chủ động cắt giảm, không nghiệm thu khối lượng một số hạng mục so với dự toán được duyệt làm cơ sở thanh quyết toán và báo cáo các cơ quan thanh, kiểm tra thể hiện tinh thần, trách nhiệm của chủ đầu tư công trình trong việc triển khai dự án, góp phần thực hiện dự án một cách hiệu quả, tiết kiệm.

Đối với Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 2297a ngày 12/9/2011 và được phê duyệt điều chỉnh bởi một số quyết định khác…với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh tại Quyết định số 3676 ngày 14/10/2021 là 733 tỷ đồng, giảm 184 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt tại Quyết định số 261 ngày 11/3/2020. Dự án do Sở Kế hoạch và Đầu tư làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn các dự án cấp bách của địa phương, vốn chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội các vùng, vốn dự phòng ngân sách trung ương, nguồn vốn tăng thu và nguồn thu từ đấu giá sử dụng đất.

Tiến độ thi công kè bờ hữu sông Hồng đang được đẩy nhanh.

Sở Kế hoạch và Đầu tư đã giao Ban Quản lý Dự án ODA tỉnh làm đại diện chủ đầu tư và chỉ đạo thực hiện nghiêm tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh trong việc triển khai các dự án trọng điểm trên địa bàn. Dự án đã được đại diện chủ đầu tư và các nhà thầu triển khai nghiêm túc, hiệu quả. Qua 2 lần thanh tra và 1 lần kiểm toán, các cơ quan đã chỉ ra sai sót trong công tác lập dự toán, yêu cầu giảm trừ giá trị hợp đồng là 317 triệu đồng.

Về vấn đề này, ông Vũ Trung Kiên, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án ODA tỉnh cho biết có sai sót và đã triển khai các biện pháp khắc phục theo đề nghị của các đơn vị thanh tra, kiểm toán. “Chúng tôi đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp thu, xử lý, ký các phụ lục hợp đồng và thực hiện giảm trừ đối với các nhà thầu thi công dự án” – ông Kiên cho biết.

Liên quan đến những thông tin cho rằng, Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai có nhiều sai sót dẫn đến nhiều hạng mục bị đội giá và các cơ quan thanh tra, kiểm toán đề nghị xử lý tài chính và giảm trừ số tiền 13,5 tỷ đồng và 32,4 tỷ đồng, ông Kiên cho biết, những thông tin này chưa chính xác và không thể hiện được bản chất của vấn đề, đồng thời có những lý giải cụ thể với phóng viên Báo Lào Cai.

Đối với Kết luận thanh tra số 45 ngày 28/12/2018 của Thanh tra tỉnh Lào Cai về việc giảm trừ số tiền 13,508 tỷ đồng, theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh, Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai có diện tích san nền là 39,7 ha, tổng khối lượng đắp trên 1 triệu m3 đất, lấy từ mỏ đất được phê duyệt theo quy định. Tuy nhiên trong quá trình triển khai dự án, trên địa bàn tỉnh Lào Cai cũng có nhiều dự án đô thị đang triển khai và có nguồn vật liệu (đất), nên đại diện chủ đầu tư đã đề xuất và được UBND tỉnh Lào Cai chấp thuận chủ trương cân đối, điều phối khối lượng đào đắp đất từ các dự án khác. Nhờ giải pháp điều phối đất từ các dự án khác, đại diện chủ đầu tư đã giúp tiết kiệm 13,5 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Bên cạnh 13,5 tỷ đồng tiết kiệm được từ thời điểm Thanh tra tỉnh Lào Cai ghi nhận trong kết luận đến nay, đại diện chủ đầu tư còn nhiều lần đề xuất giải pháp điều phối đất từ các dự án khác với tổng khối lượng trên 900.000 m3, giúp giảm chi phí khai thác đất đắp nền cho dự án với tổng trị giá khoảng 30 tỷ đồng. Như vậy, bản chất của việc giảm trừ được nêu trong kết luận thanh tra là do có giải pháp thi công, điều phối khối lượng đào đắp phù hợp nên đã tiết kiệm cho ngân sách. 

Kết luận số 45 của Thanh tra tỉnh Lào Cai cũng đánh giá cao việc chấp hành quy định về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại Ban Quản lý dự án ODA tỉnh. Kết luận nêu rõ: Công tác chuẩn bị đầu tư được thực hiện cơ bản tuân thủ theo quy định và phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nơi người dân được hưởng lợi nói riêng và của tỉnh nói chung. Kết quả thanh tra đối với các giai đoạn thực hiện đầu tư cho thấy, công tác khảo sát thiết kế, lập dự toán cơ bản đảm bảo tuân thủ các quy trình; việc thẩm định, thẩm tra được thực hiện theo quy trình của nhà nước, đã khắc phục được một số sai sót của các tư vấn thiết kế và dự toán lập, tiết kiệp chi phí đầu tư…Công tác lựa chọn nhà thầu, kiểm tra hồ sơ, tài liệu, kiểm tra hiện trường, xem xét về khối lượng và chất lượng, tiến độ thi công, nghiệm thu, hoàn công, quyết toán…cơ bản đảm bảo theo các quy định của pháp luật.

Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng kè sông Hồng được tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Đối với số tiền xử lý tài chính giảm trừ 32,4 tỷ đồng theo Thông báo kết quả kiểm toán số 559 ngày 4/11/2020 của Kiểm toán Nhà nước, bản chất là do cắt giảm, điều chuyển hạng mục. Cụ thể là quá trình triển khai Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai gặp khó khăn về nguồn vốn, nên đã cắt giảm, điều chuyển hạng mục đường sau kè (đường M1-đoạn 1) của Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai có giá trị xây lắp là 32,4 tỷ đồng để chuyển sang Dự án phát triển đô thị loại vừa – Tiểu dự án thành phố Lào Cai, sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB).

Cả hai nội dung trên, đại diện chủ đầu tư đã báo cáo, giải trình, làm rõ với thanh tra, kiểm toán và được đưa vào kết luận. “Về bản chất, đại diện chủ đầu tư nhận thấy việc điều chỉnh, tận dụng nguồn vật liệu để đắp hạ tầng sau kè, cũng như cắt giảm, điều chuyển hạng mục đường M1 – đoạn 1 do gặp khó khăn về vốn sang dự án khác là hoàn toàn hợp lý, thể hiện sự chủ động, linh hoạt của đại diện chủ đầu tư, đồng thời tiết kiệm được ngân sách Nhà nước như đã đề cập ở trên”, ông Vũ Trung Kiên khẳng định.

Từ phân tích trên cho thấy, khi sử dụng những thông tin và con số được nêu trong kết luận của các cơ quan thanh tra, kiểm toán thì cần có sự nghiên cứu, hiểu rõ bản chất và thông tin đầy đủ thì mới phản ánh được sự việc một cách chính xác, khách quan, thể hiện tinh thần xây dựng, vì sự phát triển chung.