Những năm qua, việc xây dựng và duy trì hiệu quả hoạt động của các mô hình tự quản về an ninh, trật tự tại cơ sở đã góp phần đưa phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” đi vào chiều sâu, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Để thực hiện tốt nội dung này, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các đơn vị, doanh nghiệp đã chỉ đạo ngành chức năng, bộ phận chuyên môn đẩy mạnh xây dựng, nhân rộng các mô hình tự quản theo hướng “tự phòng, tự quản, tự bảo vệ”. Đến nay, ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc các cấp đã chỉ đạo xây dựng, duy trì hiệu quả hàng trăm mô hình quần chúng tự quản về an ninh, trật tự. Điển hình như lực lượng công an tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền cùng cấp xây dựng mô hình “Thôn, bản bình yên, gia đình hạnh phúc”, “Dòng họ tự quản về an ninh, trật tự”, “Cụm giáp ranh an toàn về an ninh, trật tự”; Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh có mô hình “Tổ tự quản về an ninh, trật tự ở khu vực biên giới”; MTTQ Việt Nam tỉnh có mô hình “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia”…

Các thôn, cơ quan, trường học trên địa bàn xã Nậm Xé ký cam kết thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.

Thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, hằng năm, thôn Tu Thượng, xã Nậm Xé (Văn Bàn) tổ chức tuyên truyền, vận động 100% hộ ký cam kết thi đua xây dựng “Thôn an toàn về an ninh, trật tự”. Thôn cũng xây dựng và duy trì hiệu quả mô hình “Không có tệ nạn xã hội”, “Thôn, bản bình yên, gia đình hạnh phúc”, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương… Nhờ vậy, trên địa bàn không có người vi phạm các quy định của pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, không phát sinh người mắc các tệ nạn xã hội…

Còn tại thôn Can Hồ B, xã Ngũ Chỉ Sơn (thị xã Sa Pa), từ năm 2014, khi mô hình “Thôn, bản bình yên, gia đình hạnh phúc” được thành lập và đi vào hoạt động, tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn ổn định. Trước kia, Can Hồ B vẫn xảy ra tình trạng trộm cắp vặt, bạo hành gia đình. Sau khi mô hình “Thôn, bản bình yên, gia đình hạnh phúc” được thành lập, việc giữ gìn an ninh, trật tự ở Can Hồ B đã đi vào nền nếp. Các thành viên trong tổ tuần tra luân phiên, tích cực phối hợp với lực lượng công an xã tham gia tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm quy định pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương. Vào các buổi họp thôn, các thành viên đều dành thời gian tuyên truyền cho người dân về những việc không nên làm, vận động bà con nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống, tố giác tội phạm. Nhờ đó, từ năm 2014 đến nay, Can Hồ B không còn tình trạng trộm cắp, bạo hành gia đình, các hộ tích cực xây dựng đời sống văn hóa và yên tâm phát triển kinh tế.

Còn tại thành phố Lào Cai, những năm qua, Ban Bảo vệ dân phố phường Bắc Lệnh luôn khẳng định vai trò nòng cốt trong giữ gìn an ninh, trật tự, đóng góp vào sự phát triển của địa phương. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Ban Bảo vệ dân phố đã tăng cường phối hợp với các tổ chức đoàn thể địa phương tuyên truyền, vận động người dân nêu cao tinh thần đấu tranh, tố giác tội phạm, đồng thời tham gia đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trước các cổng trường học trên địa bàn. Với cách làm phân công thành viên phụ trách nắm tình hình từng khu vực, Ban Bảo vệ dân phố phường Bắc Lệnh đã kịp thời nắm, giải quyết mâu thuẫn ngay từ cơ sở. Chỉ tính riêng năm 2020, Ban Bảo vệ dân phố phường đã tổ chức 10 buổi tuyên truyền về công tác đảm bảo an ninh, trật tự, 45 buổi vận động người dân trên địa bàn không lấn chiếm hành lang, vỉa hè. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, người dân trên địa bàn đã chủ động cung cấp 65 nguồn tin có giá trị cho cơ quan công an, phối hợp lập hồ sơ đưa 17 người nghiện các chất dạng thuốc phiện đi cai nghiện tại các trung tâm của tỉnh, thành phố và nhà cai nghiện của phường…

Trên đây là 3 trong rất nhiều mô hình tự quản phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt trong bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở. Để thực hiện tốt công tác này, những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã quan tâm củng cố, kiện toàn, bố trí phương tiện, điều kiện làm việc cho lực lượng đảm bảo an ninh cơ sở. Từ năm 2016 đến năm 2020, tỉnh đã cấp cho lực lượng công an xã 144 xe mô tô, khởi công xây dựng và bàn giao 27 trụ sở nhà làm việc công an, quân sự xã. Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp kiện toàn, duy trì hoạt động của các tổ chức tự quản tại cơ sở với hơn 1.700 tổ an ninh nhân dân, gần 2.000 tổ hòa giải; các tổ hòa giải và hòa giải viên tham gia thực hiện hơn 11.000 vụ hòa giải (trong đó, hòa giải thành công hơn 9.000 vụ, việc); hằng năm tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho trên 95% công an xã, bảo vệ dân phố và 90% lực lượng bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp trong toàn tỉnh...

Với vai trò nòng cốt trong giữ gìn an ninh, trật tự tại cơ sở, các mô hình, tổ chức tự quản đã góp phần tạo môi trường chính trị an toàn để người dân yên tâm phát triển kinh tế - xã hội.