Thời gian qua, BHXH tỉnh Lào Cai đã tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, BHXH Việt Nam cùng với công tác phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan trong việc thực hiện chính sách BHYT học sinh, sinh viên. Qua đó, đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Năm học 2021-2022, toàn tỉnh có 214.463 HSSVtham gia BHYT tại 611 cơ sở giáo dục thuộc các khối từ Mầm non, Tiểu học, THCS, THPT,  THCN, Cao đẳng và Đại học. Tỷ lệ HSSV tham  gia BHYT đạt 95,27%. Tỷ lệ HSSV chưa tham gia BHYT toàn tỉnh là 4,73% tập trung chủ yếu tại các xã bị ảnh hưởng bởi Quyết định 861/ QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, một số huyện có tỷ lệ HSSV chưa tham gia BHYT khá cao như: huyện Văn Bàn (9,1%), huyện Mường Khương (7,56%) và huyện Bảo Thắng 6,22%. Đây là điều đáng lo ngại, khiến các em bị thiệt thòi khi không được hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe từ chính sách BHYT.

BHYT cũng thực sự là chỗ dựa với bản thân mỗi em HSSV cũng như gia đình, giúp các em yên tâm học hành, vượt qua khó khăn khi không may bị ốm đau, bệnh tật. Năm 2021, toàn tỉnh quỹ BHYT đã chi trả cho 25.342 lượt KCB của HSSV với chi phí là 10,87 tỷ đồng. Quý I năm 2022 là 5.218 lượt KCB với chi phí là 2,3 tỷ đồng. Tổng   số thu BHYT của HSSV mã thẻ HSSV là gần 39,9 tỷ đồng, trong đó HSSV tự đóng là 27,6 tỷ đồng, NSNN hỗ trợ đóng BHYT là 12,3 tỷ đồng. Trong đó, có nhiều trường hợp điều trị với chi phí cao đến vài chục triệu đồng/lượt.

Chúng tôi đến gia đình em Đinh Quang Tuấn, ở tổ 11, thị trấn Bát Xát, khi em đang cùng bố là bác sĩ đang công tác ở Bệnh viện đa khoa Bát Xát dọn dẹp nhà cửa trong ngày nghỉ cuối tuần. Em Tuấn là học sinh lớp 11, Trường Trung học phổ thông Bát Xát, không may bị ngã, gãy xương đòn bên trái, được gia đình đưa vào điều trị tại Bệnh viện đa khoa Bát Xát. Quỹ Bảo hiểm y tế huyện Bát Xát đã chi trả kịp thời 6 triệu đồng, sau 1 tuần điều trị tại bệnh viện, em Tuấn đã bình phục, trở lại học tập và sinh hoạt bình thường. Ông Đinh Quang Thuận, phụ huynh em Tuấn cho biết, sự hỗ trợ kịp thời của Bảo hiểm xã hội Bát Xát đã giúp gia đình giảm bớt nhiều khó khăn trong khi không may bị tai nạn rủi ro. Có rất nhiều trường hợp, nhờ mua bảo hiểm y tế nên khi bị ốm đau, gặp phải căn bệnh mãn tính, hiểm nghèo, các em học sinh và gia đình có cơ hội vượt qua. Như em Hà Đức Duy, ở tổ 17, phường Bình Minh, thành phố Lào Cai bị viêm não, viêm tủy điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương, được Quỹ BHYT chi trả 40 triệu đồng; em Lê Minh Quân, ở thành phố Lào Cai, bị bệnh bạch cầu, điều trị tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, được Quỹ BHYT chi trả 67 triệu đồng, giảm bớt gánh nặng cho gia đình khi gặp khó khăn.

Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ cho học sinh, sinh viên trong việc tham gia bảo hiểm y tế, như cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn   phí cho học sinh, sinh viên nghèo, học sinh, sinh viên dân tộc thiểu   số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, học sinh, sinh viên là thân nhân sĩ quan quân đội, công an, cơ yếu, thân nhân người có công với cách mạng...; ngoài ra, hỗ   trợ 30% mức đóng đối với học sinh, sinh viên khác. Quyền lợi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với học sinh, sinh viên ngày càng được mở rộng, học sinh, sinh viên khi tham gia bảo hiểm y tế được lựa chọn nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu gần nơi cư trú theo hướng dẫn của cơ quan bảo hiểm y tế; được chăm sóc sức khỏe ban đầu tại y tế trường học; được hưởng chế độ bảo hiểm y tế khi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu.

Tuy nhiên, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế trong học sinh, sinh viên năm học vừa qua giảm mạnh, một số trường có số lượng học sinh thuộc diện tham gia đạt tỷ lệ thấp. Nguyên nhân chủ yếu là do thay đổi chính sách tại Quyết định số 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Lào Cai còn khoảng hơn 10 nghìn người thuộc nhóm học sinh, sinh viên chưa tham gia bảo hiểm y tế. Một số phụ huynh học sinh vẫn coi nhẹ việc tham gia bảo hiểm y tế cho con em mình, trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước hoặc khi ốm đau mới đi mua thẻ bảo hiểm y tế; việc cấp thẻ cho học sinh lớp 1 được chuyển tiếp từ trẻ em dưới 6 tuổi tại một số nơi còn chưa kịp thời, chưa có chế tài ràng buộc khi không tham gia. Thu nhập của một số hộ gia đình còn thấp nên phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc tham gia bảo hiểm y tế...

Để nỗ lực phấn đấu đạt tỷ lệ 100% học sinh, sinh viên tham gia BHYT theo chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao về bao phủ BHYT giai đoạn 2022-2025 tại Quyết định số 546/QĐ-TTg ngày 29/4/2022, đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách BHYT HSSV trong năm học 2022-2023, thời gian tới BHXH tỉnh đồng bộ triển khai các giải pháp: phối hợp với Sở Y tế tham mưu UBND tỉnh xây dựng Đề án phát triển BHYT toàn dân tỉnh Lào Cai giai đoạn 2022- 2025, trong đó có nội dung đề nghị Ngân sách địa phương hỗ trợ mức đóng BHYT cho nhóm HSSV bị ảnh hưởng bởi Quyết định số 861/QĐ-TTg; Phối hợp với Tỉnh đoàn Lào Cai đẩy mạnh việc tuyên truyền và vận động đoàn viên đoàn viên tham gia BHYT; tổ chức chương trình livestream tư vấn, giải đáp chính sách bảo hiểm y tế HSSV trên trang Fanpage Facebook của Tỉnh đoàn và Bảo hiểm xã hội tỉnh Lào Cai nhằm tuyên truyền, chế độ, chính sách BHYT HSSV, qua chương trình đã thu hút được hơn 6.000 lượt xem, gần 500 lượt chia sẻ, và hơn 1000 lượt bình luận; Tăng cường triển khai đồng loạt các hoạt động truyền thông về BHYT HSSV trên các phương tiện thông tin đại chúng, qua các trang mạng xã hội: zalo, fanpage facebook của BHXH tỉnh, zalo, facebook cá nhân của cán   bộ viên chức ngành BHXH; Tiếp tục biểu dương những cách làm hay, sáng tạo của các tập thể, cá nhân trong thực hiện BHYT HSSV và đề xuất khen thưởng kịp thời tạo động lực khích lệ những tập thể, cá nhân tiếp tục phát huy và làm tốt hơn nữa công tác BHYT HSSV; Tuyên truyền về trách nhiệm của người đứng đầu các cơ sở giáo dục và đào tạo trong việc vận động HSSV tham gia BHYT để đảm bảo quyền lợi KCB BHYT cho các em HSSV; Phối hợp với ngành Y tế nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh, bảo đảm công khai, minh bạch trong quản lý, giám định và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT; Phối hợp với các tổ chức thiện nguyện, đẩy mạnh việc xã hội hóa trong trường học để tặng thẻ BHYT cho các trường hợp khó khăn nhằm chia sẻ yêu thương lan tỏa các chính sách về BHYT.