70 năm trôi qua, đường mòn xưa nay được thay thế bằng con đường nhựa phẳng lì, xe chạy bon bon. Đèo Ô Quý Hồ nối liền tỉnh Lào Cai và Lai Châu dài khoảng 50 km mà những dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong mất cả ngày đường “cuốc” bộ, nay rút ngắn chỉ còn hơn 1 giờ xe chạy.
Vẻ tĩnh lặng đáng sợ một thời ám ảnh bóng phỉ, bóng giặc được thay thế bằng nhịp sống tươi vui người xe qua lại, giao thương nối liền. Cung đường đèo Ô Quý Hồ đã thực sự vui hơn khi ngày ngày đón từng đoàn khách du lịch đến khám phá Suối Vàng, thác Tình Yêu khu vực Cổng trời của thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, hay trải nghiệm du lịch mạo hiểm ở Khu du lịch Cầu Kính Rồng Mây, tại xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu.
Trong chiến tranh, “rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”, trong công cuộc kiến thiết ngày nay, núi rừng Hoàng Liên tiếp tục phát huy giá trị phong phú về cảnh quan hùng vĩ, đa dạng sinh học để hai tỉnh khai thác hiệu quả phát triển du lịch. Trong đó, thị xã Sa Pa dưới chân đỉnh Phan - xi - păng đã trở thành Khu du lịch quốc gia mang tầm quốc tế.
Lào Cai – Lai Châu hai tỉnh nằm bên hai sườn dãy núi Hoàng Liên, tựa lưng vào nhau tạo thế vững chãi ngàn đời, cũng là nơi con đường vận chuyển quân lương lên chiến trường Điện Biên Phủ 70 năm trước đi qua. Sự gần gũi tự nhiên về vị trí địa lý, cùng sự chia sẻ, hỗ trợ nhau trong suốt quá trình đấu tranh giải phóng, xây dựng quê hương, sự chia tách địa giới hành chính một số huyện qua các giai đoạn lịch sử… dần dà khắc sâu mối ân tình giữa hai tỉnh.
Tiếp tục làm sâu sắc hơn mối ân tình đã được thử thách qua khó khăn, gian khổ, tháng 3/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lai Châu đã ký thỏa thuận hợp tác giữa hai tỉnh giai đoạn 2023 – 2025, xác định tinh thần chung là hợp tác toàn diện và ngày càng đi vào chiều sâu, tích cực trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm nhằm tạo điều kiện, hỗ trợ lẫn nhau phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, với phương châm 5 chung “Nhận thức chung – hành động chung – sản phẩm chung – nhiệm vụ chung – trách nhiệm chung”.
Còn nhớ, tại hội nghị đánh giá kết quả hợp tác giữa hai tỉnh sau hơn 1 năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai và Lai Châu cùng chung đánh giá rằng: Cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo; các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở tích cực triển khai thực hiện, tăng cường các hoạt động phối hợp trong công tác quản lý, giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm trên mọi lĩnh vực, từ đó đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần phát huy truyền thống đoàn kết, gắn bó giữa 2 địa phương. Nhân dân các dân tộc đoàn kết, phấn khởi, tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Đảng bộ, chính quyền 2 tỉnh.
Cũng tại hội nghị này, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu Giàng Páo Mỷ đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai quan tâm phối hợp đẩy mạnh, tập trung vào một số nội dung chính, đó là: Đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” và triển khai nhiệm vụ quy hoạch tỉnh Lai Châu, Lào Cai thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trọng tâm là phát triển hạ tầng giao thông vận tải kết nối giữa hai tỉnh; tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách trong thực hiện dự án Hầm đường bộ qua đèo Hoàng Liên kết nối thị xã Sa Pa (Lào Cai) với huyện Tam Đường (Lai Châu) để các dự án được triển khai thực hiện theo đúng tiến độ; phối hợp nghiên cứu, đề xuất các bộ, ngành Trung ương báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai sớm tuyến đường cao tốc Lào Cai – Lai Châu…
Về phần mình, khi phát biểu, đồng chí Đặng Xuân Phong, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai đã dẫn câu nói nổi tiếng của tỷ phú người Mỹ Warren Buffett để nhấn mạnh sự hợp tác giữa hai tỉnh, đó là: “Muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau”.
Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai phân tích, 2 tỉnh có nhiều điểm cùng, điểm chung nhưng nổi bật là cùng xuất phát điểm, cùng vấn đề quy hoạch và định hướng phát triển trong tương lai. Việc cùng nhau hợp tác phát triển là xu thế chung, yêu cầu tất yếu trong giai đoạn hiện nay.
Rõ ràng, trong xu thế hiện nay, cả hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu phải cần cả “đi nhanh và đi xa”. “Đi nhanh” bằng các mục tiêu ngắn hạn trong nội bộ mỗi tỉnh; “đi xa” bằng những mục tiêu chiến lược đã hoạch định đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Sự hợp tác giữa hai tỉnh sẽ góp phần bổ trợ cho nhau, vừa đảm bảo các mục tiêu ngắn hạn, vừa đảm bảo “đi xa” cho mục tiêu dài hạn, chiến lược. Và trên thực tế, sự hợp tác cùng tạo ra tiếng nói chung, cùng đặt vị trí của tỉnh trong tổng thể không gian phát triển của vùng, của cả nước đã mang lại những hiệu ứng tích cực cho cả hai tỉnh Lào Cai, Lai Châu thời gian qua.
Hôm cùng đồng nghiệp tìm hiểu thực tế tại huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, từ trung tâm huyện về xã Khun Há, xe của chúng tôi chạy êm ru trên con đường thênh thang còn nguyên mùi nhựa đường ngai ngái bốc lên. Phía xa, những nhịp cầu bê tông cao vút lừng lững từng ngày khép nhịp nối liền đôi bờ dòng suối. Dáng hình con đường mới nối từ cao tốc Nội Bài – Lào Cai qua huyện Văn Bàn (Lào Cai) sang huyện Than Uyên, Tân Uyên, Tam Đường lên thị xã Lai Châu, kết nối với cửa khẩu Quốc gia Ma Lù Thàng (Lai Châu) đang ngày một rõ hình hài. Con đường là kết quả từ tiếng nói chung của hai tỉnh Lào Cai, Lai Châu cùng nhau đề xuất, kiến nghị với Bộ Giao thông Vận tải xem xét đầu tư xây dựng.
Hai tỉnh cũng đang tiếp tục đề xuất Bộ chủ quản xem xét xây dựng tuyến đường hầm qua đèo Khau Co nằm giữa huyện Văn Bàn và Than Uyên. Hiện tại, tuyến đường đang được các nhà thầu thi công khẩn trương, đảm bảo tiến độ. Sẽ không còn lâu nữa, khi hoàn thành sẽ mở ra một huyết mạch mới giúp tỉnh Lai Châu khai thác hiệu quả hơn tiềm năng, lợi thế của mình. Lai Châu sẽ đến gần hơn, thuận lợi hơn trong kết nối giao thương, trao đổi hàng hóa với trung tâm phát triển của Bắc Bộ.
Chưa dừng ở đó, tại buổi làm việc giữa Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lai Châu ngày 1/3/2024, lãnh đạo hai tỉnh tiếp tục thống nhất đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cho phép sớm triển khai xây dựng tuyến cao tốc Lào Cai – Lai Châu; dự án đường hành lang biên giới đoạn Phong Thổ (Lai Châu) – Bát Xát (Lào Cai), dự án hầm đường bộ đèo Hoàng Liên kết nối thị xã Sa Pa và huyện Tam Đường.
Nếu như tuyến đường này được chấp thuận đầu tư xây dựng, cùng với tuyến đường kết nối cao tốc Nội Bài – Lào Cai qua huyện Văn Bàn đi thị xã Lai Châu đang xây dựng sẽ phá thế độc đạo, tạo thế liên hoàn kết nối cho tỉnh Lai Châu. Lai Châu sẽ không còn xa xôi cách trở.
Hãy thử hình dung, có giao thông thuận lợi, du khách khi đến Khu du lịch Sa Pa sẽ tiếp tục trải nghiệm Khu du lịch Cầu Kính Rồng Mây. Từ đây, họ có thể tiếp tục cung đường đến với các bản du lịch nhỏ xinh, thưởng thức các loại hoa quả ôn đới, hoặc các sản phẩm từ cây sâm Lai Châu của huyện Tam Đường, rồi lên thị xã Lai Châu ngắm những đồi chè bạt ngàn ngút ngát. Cũng có thể từ ngã ba Bình Lư, rẽ vào tắm suối khoáng nóng và ngắm đồi chè của huyện Tân Uyên, lại đi tiếp qua Than Uyên ngắm cánh đồng Mường Than, sang Mù Cang Chải ngắm ruộng bậc thang, về Mường Lò say trong điệu xòe của những cô gái Thái.
Nếu chọn cung đường ngắn hơn, du khách sẽ từ Tân Uyên về du lịch bản làng của Văn Bàn rồi xuôi ra đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Tất cả đều rất thuận lợi. Khi đó, việc xây dựng các tour, tuyến du lịch kết nối, bổ trợ cho nhau giữa hai tỉnh Lào Cai, Lai Châu sẽ mở ra nhiều hành trình thú vị cho du khách chính là điều các nhà kinh doanh du lịch đáng lưu tâm lắm lắm!
Và biết đâu, những cung đường này lại trở thành “con đường tơ lụa mới” làm thức dậy những tiềm năng vốn chưa có cơ hội phát lộ, góp một phần xứng đáng vào thu nhập cho người dân và tăng trưởng kinh tế của hai tỉnh Lào Cai, Lai Châu trong tương lai không xa.