Xã Dìn Chin (huyện Mường Khương) là địa phương thường xuyên thiếu nước sinh hoạt và sản xuất. Năm nay, do nắng nóng kéo dài, mưa càng ít hơn khiến diện tích trồng ngô tại xã gặp hạn hán nghiêm trọng. Nhiều diện tích ngô thiếu nước thời gian dài khiến tỷ lệ hạt nảy mầm thấp, cây ngô còi cọc, khô héo, kém phát triển.
Ông Ly Seo Dín, Chủ tịch UBND xã Dìn Chin cho biết: Vụ này, nông dân xã Dìn Chin trồng 300 ha ngô các loại. Thời gian qua thường xuyên có những đợt nắng nóng kéo dài, ít mưa nên xảy ra tình trạng thiếu nước, khô hạn ảnh hưởng đến 150 ha ngô. Hạn hán khiến diện tích ngô này có thể giảm 60% sản lượng, thậm chí một số diện tích có thể giảm tới 80%. Nếu thời gian tới có mưa, diện tích ngô này cũng rất khó hồi phục và đạt sản lượng mong muốn.
Những cây ngô của gia đình ông Vàng Seo Tủa có bắp nhỏ, ít hạt vì khô hạn.
Tương tự, tại xã Nậm Mòn (huyện Bắc Hà), nhiều diện tích trồng ngô của nông dân cũng chậm phát triển do thiếu nước. Ông Vàng Seo Tủa ở thôn Sử Chù Chải ngậm ngùi: "Chưa năm nào thời tiết nắng nóng kéo dài, ít mưa như năm nay. Gia đình tôi trồng 5 cân ngô giống, nếu thời tiết thuận lợi có thể thu hoạch được 4 bao ngô hạt (200 kg/bao). Tuy nhiên, năm nay thiếu nước nên cây ngô kém phát triển. Nhiều cây không ra bắp hoặc bắp nhỏ, hạt ít nên có thể giảm 50% sản lượng. Tôi đã phải chặt nhiều cây ngô không ra bắp để làm thức ăn cho gia súc".
Một số diện tích trồng ngô ở huyện Bắc Hà kém phát triển vì thiếu nước.
Theo ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bắc Hà: Thời điểm cuối tháng 4, trên địa bàn huyện có nhiều diện tích ngô bị ảnh hưởng bởi khô hạn, nhưng sau đó thời tiết có mưa, cây ngô đã hồi phục nhanh, không ảnh hưởng nhiều. Hiện huyện còn hơn 30 ha ngô bị thiếu nước. Tuy nhiên, cây ngô được mệnh danh là cây “siêu quang hợp” nên chỉ cần thời gian hạn hán không kéo quá dài thì sẽ không ảnh hưởng đến năng suất.
Ngoài huyện Mường Khương và huyện Bắc Hà, các địa phương khác đều có diện tích ngô bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Thống kê của ngành nông nghiệp cho thấy, thời điểm cuối tháng 4, toàn tỉnh có 1.771 ha ngô bị thiếu nước. Trong đó, huyện Bảo Thắng có 909 ha, huyện Mường Khương có 258 ha, huyện Bảo Yên có 112 ha… Cây ngô thiếu nước nên ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển.
Theo thông tin từ Chi cục Thủy lợi tỉnh, sau khi triển khai các giải pháp ứng phó đảm bảo cung cấp nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất của người dân, đồng thời trên địa bàn tỉnh nhiều nơi có mưa to, đến nay diện tích ngô cơ bản đủ nước, đáp ứng nhu cầu sinh trưởng của cây. Tuy nhiên, năng suất ngô vụ xuân có thể sẽ giảm.
Một khe suối đã cạn khô vì không có mưa.
Theo dự báo, hiện tượng El Nino tiếp tục ảnh hưởng dẫn đến nguy cơ khô hạn trên diện rộng và ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng trong năm 2023, vì vậy các địa phương trong tỉnh cần tập trung triển khai các biện pháp cấp bách để chủ động phòng chống hạn, nắng nóng.
Riêng đối với các diện tích cây trồng cạn (ngô, rau màu), cần thực hiện tốt khâu phát dọn thực bì, kiểm soát việc đốt nương, đề phòng cháy rừng, lựa chọn thời điểm có độ ẩm thuận lợi để gieo trồng. Trường hợp gặp thời tiết nắng nóng ảnh hưởng tới sinh trưởng của cây trồng cạn thì thực hiện phương án chỉ đạo trồng dặm, trồng lại để bù vào diện tích trong vụ kế tiếp… góp phần hạn chế mức thấp nhất ảnh hưởng của hạn hán, đảm bảo năng suất, sản lượng cho cây trồng.