Ngày 3/3/1959, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định số 100/TTg thành lập lực lượng công an nhân dân vũ trang thống nhất các đơn vị bộ đội quốc phòng đang làm công tác bảo vệ nội địa, bảo vệ biên giới và các đơn vị công an biên phòng, cảnh sát vũ trang thành một lực lượng vũ trang chuyên trách công tác biên phòng và bảo vệ nội địa, lấy tên là Công an nhân dân vũ trang. Do đó, từ năm 1959 đến nay, ngày 3/3 hàng năm chính thức trở thành Ngày truyền thống của Bộ đội Biên phòng.

Đại tá Nguyễn Trọng Ngữ cùng Lãnh đạo huyện ủy Si Ma Cai dự lễ khánh thành ngôi nhà Mái ấm nơi biên cương.

Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai được thành lập ngày 28/4/1959, mà tiền thân là những cán bộ, chiến sĩ của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, và Ty Công an Lào Cai chuyển sang. Từ khi thành lập đến nay lực lượng BĐBP tỉnh luôn nhận được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của cấp ủy Đảng, chính quyền; sự yêu thương đùm bọc của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Khi mới ra đời, hệ thống tổ chức của BĐBP Lào Cai mới chỉ có 7 đồn biên phòng và 02 trạm kiểm soát với nhiệm vụ bảo vệ 182,086 km đường biên giới. Trải qua những năm tháng chiến đấu và xây dựng, đến nay lực lượng BĐBP tỉnh đã có những bước trưởng thành vững chắc với hệ thống tổ chức tập trung, thống nhất từ cơ quan Bộ Chỉ huy đến các Đồn, trạm Biên phòng; luôn đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ, quản lý bảo vệ biên giới quốc gia.

Trong 64 năm qua, cán bộ, chiến sĩ Biên phòng Lào Cai đã nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, bám trụ nơi tuyến đầu biên giới, đoàn kết một lòng, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào việc quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Lớp lớp cán bộ, chiến sỹ bộ đội Biên phòng tỉnh luôn nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng và ý chí “quyết chiến, quyết thắng”, sẵn sàng hi sinh anh dũng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ biên giới, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN; đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm; phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn; bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân. Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng đã quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, triển khai đồng bộ, toàn diện các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác biên phòng. Nổi bật là, luôn nắm chắc, dự báo đúng tình hình khu vực biên giới, nội, ngoại biên; kịp thời tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy đề ra các chủ trương, biện pháp quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh sát thực, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển. Bộ đội Biên phòng tỉnh đã triển khai thực hiện tốt công tác sẵn sàng chiến đấu, tham gia diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh, huyện.

Với tinh thần “Trung thành với Đảng, tận tụy với dân”, “Coi Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, cán bộ, chiến sĩ Biên phòng ở vùng sâu, vùng xa đã kiên trì bám trụ; tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở. Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP Lào Cai đã tích cực, chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh thực hiện nhiều giải pháp nhằm xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, đủ số lượng, có chất lượng, hoạt động có hiệu quả. Tiêu biểu là tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp giới thiệu 4 đồng chí là Đồn trưởng, Chính trị viên đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, thành phố biên giới; 13 cán bộ tham gia cấp ủy các xã, phường, thị trấn biên giới. BĐBP tỉnh đã giới thiệu 12 cán bộ Biên phòng giữ chức danh Phó Bí thư đảng ủy xã, phường, thị trấn biên giới; phân công 109 cán bộ, đảng viên tham gia sinh hoạt tại 109 chi bộ thôn, bản biên giới và 361 đảng viên phụ trách 1.713 hộ gia đình ở khu vực biên giới. Nhờ đó, hệ thống chính trị ở cơ sở, nhất là địa bàn biên giới không ngừng được củng cố; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cấp ủy, chính quyền được nâng lên rõ rệt.

Gắn bó máu thịt với Nhân dân, BĐBP tỉnh không ngừng chăm lo, xây dựng lực lượng, tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế, xã hội, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng. Bộ đội biên phòng tỉnh đã triển khai hiệu quả nhiều chương trình, hoạt động có giá trị nhân văn sâu sắc, nổi bật là Chương trình “Con nuôi Đồn Biên phòng”, trong đó các Đồn nhận nuôi 22 học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, với mức chi phí tối thiểu 3 triệu đồng/ cháu/tháng; Chương trình “Nâng bước em tới trường” hỗ trợ 72 học sinh nghèo ở khu vực biên giới, mỗi em 500 nghìn đồng/tháng. Phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, BĐBP tỉnh luôn quan tâm, chăm lo gia đình chính sách, người có công với cạch mạng. Trong những năm qua, BĐBP tỉnh đã huy động được trên 5 tỷ đồng làm 08 công trình dân sinh và 192 căn nhà “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”.

Nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, BĐBP đã tích cực nghiên cứu đổi mới toàn diện các biện pháp công tác; chủ động phối hợp với các ngành, các lực lượng thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. BĐBP tỉnh đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương đẩy mạnh hoạt động “Ngày biên phòng toàn dân” trên phạm vi toàn tỉnh với nhiều hình thức phong phú, sinh động, thiết thực. Nhiều phong trào quần chúng tiêu biểu trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới như: “Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm (bản) khu vực biên giới” (nay là phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới), gắn với “Phong trào quần chúng tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc” được triển khai có hiệu quả. Đến nay, BĐBP tỉnh đã kiện toàn được 321 tổ tự quản về An ninh trật tự thôn bản biên giới, 83 tổ tự quản đường biên, cột mốc với 1.331 đại diện hộ dân ký kết bảo vệ đường biên, cột mốc quốc giới. Đặc biệt, từ năm 2020 đến nay, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, cán bộ, chiến sĩ lực lượng BĐBP Lào Cai luôn ngày đêm tuần tra, kiểm soát chặt chẽ biên giới; ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép; phòng chống dịch Covid-19. BĐBP phối hợp chặt chẽ với Công an, Quân sự, chính quyền địa phương biên giới tuyên truyền, vận động người dân nêu cao ý thức, trách nhiệm trong phòng, chống dịch Covid-19, chủ động khai báo y tế, không che dấu hoặc tiếp tay cho đối tượng xấu nhập cảnh trái phép vào địa bàn tỉnh. Đồng thời, BĐBP tỉnh đã tích cực nghiên cứu, đổi mới toàn diện các biện pháp công tác biên phòng; đổi mới tư duy lý luận về công tác biên phòng; đổi mới đối sách đấu tranh với các loại đối tượng; bố trí, sử dụng lực lượng, phương tiện và đổi mới hình thức, biện pháp bảo vệ biên giới quốc gia; thực hiện tốt công tác đối ngoại biên phòng..., phục vụ tốt chủ trương mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng và Nhà nước.

64 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước mà trực tiếp là Đảng uỷ Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, BĐBP Lào Cai đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới; bảo vệ vững chắc toàn vẹn độc lập chủ quyền an ninh biên giới quốc gia và góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Trong dòng chảy truyền thống vẻ vang đó, nhiều tập thể, cá nhân lập công xuất sắc được Đảng, Nhà nước và các cấp khen thưởng. Đến năm 2022, toàn lực lượng có 04 tập thể, 03 cá nhân được phong danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân; hàng trăm tập thể, cán bộ, chiến sỹ được tặng thưởng Huân chương chiến công các loại, hàng ngàn tập thể, cá nhân được tặng Cờ, Bằng khen, công nhận đơn vị Quyết thắng của Đảng, Nhà nước,… Những thành tích đó đã góp phần tô thắm hình ảnh “người chiến sĩ quân hàm xanh”của BĐBP tỉnh Lào Cai.